عبور از نبوغ؛ مطالعه تخصصی فوتبالیستی به نام فیلیپ لام

دنیای فوتبال شنبه با یکی از باهوش ترین و نابغه ترین بازیکنان خود وداع کرد. بازیکنی که علی رغم ویژگی های بی نظیر، هیچ گاه آن گونه که باید مورد ستایش قرار نگرفت.  

مطالعه فیلیپ لام به عنوان یک بازیکن فوتبال از لذت بخش ترین مطالعات فوتبالی است. جایی که شما با بازیکنی رو به رو می شوید که مهم ترین ویژگی اش هوش و نبوغ ذاتی است. هوش و نبوغی که او را در عصر خود کم نظیر کرده است. شنبه در آلیانز آره نا، «رهبر» همه کاره بایرن مونیخ و تیم ملی آلمان وداع با شکوهی با دنیای فوتبال داشت. با این حال میراث او در تاریخ فوتبال آلمان و فراتر از آن، فوتبال مدرن، همواره ماندگار و قابل ارجاع خواهد بود. دورانی که از 9 ژوئن 2006 در آلیانز آره نا با لباس تیم ملی آلمان آغاز شد و در 20 ماه می 2017 در همان ورزشگاه با لباس بایرن مونیخ به پایان رسید.

من، فیلیپ لام، 15 سال دارم

هرمان ژرلاند، مردی که از سال 2001 به بعد سِمَت های گوناگونی را در بایرن مونیخ و تیم های پایه اش عهده دار بوده، احتمالا مهم ترین نقش را در زندگی فوتبالی فیلیپ لام داشته است. فوتبال نویسان آلمانی از ژرلاند به عنوان یکی از بهترین استعداد شناسان دنیا نام می برند و مورد فیلیپ لام به تنهایی کافی است که این جمله برای ما حجت باشد. ژرلاند از همان نوجوانیِ لام به خوبی دریافت که او در آینده تبدیل به چه بازیکنی می شود. جمله ای معروف و طلایی از او در این مورد وجود دارد. جایی که ژرلاند طی تماسی تلفنی در سال 2003 با فلیکس ماگات، لام را به او معرفی می کند:" او 15 ساله است اما طوری بازی می کند که انگار 30 سال سن دارد." بسیاری از طرفداران عامیانه بر این عقیده هستند که پپ گواردیولا به تنهایی توانسته پتانسیل های باور نکردنی لام به عنوان یک فوتبالیست کامل را پس از انتقال او به خط میانی درک کند، اما این مسئله ای است که ژرلاند در همان 15 سالگیِ لام با ماگات مطرح کرده بود:" او می تواند به عنوان فول بک راست یا چپ، هافبک راست و هافبک میانی برای تو بازی کند."

دوران رشد فیلیپ لام از همان نوجوانی به عنوان یک فوتبالیست بسیار سریع طی شد. در مطلبی که الی هسه، فوتبال نویس و تاکتیک نویس مشهور آلمانی، در سال 2014 به نگارش درآورده، صحبت های جالبی از ژرلاند پیرامون 17 سالگیِ لام به چشم می خورد:" خیلی عجیب است که در 17 سالگی او همه چیز را می دانست. دیگر چیزی نبود که بخواهم به لام آموزش دهم. او در این سن هیچ بازی ای نبود که بد بازی کند. لام همه چیز را می دانست." مسئله دقیقا همین است. اینکه فیلیپ لام فردی بود که به طور ذاتی فوتبال را درک می کرد و برای بازی کردن در این رشته ورزشی خلق شده بود. پپ گواردیولا، اَبَر سرمربی دنیای فوتبال، که با بازیکنانی همچون لیونل مسی، ژاوی و اینیستا کار کرده، احتمالا یکی از معروف ترین جملاتش را در مورد فیلیپ لام بیان کرده است:" او باهوش ترین بازیکنی است که من تاکنون رهبری کرده ام." پپ گواردیولا گرچه اولین فردی نبود که این مسئله را کشف می کرد اما بهترین فردی بود که توانست بیش از پیش فیلیپ لام  و نبوغ ذاتی او را تبدیل به ویترینی برای اهالی فوتبال کند. چه کسی بهتر از گواردیولا می تواند خلاقیت فوتبالیست ها را تشخیص دهد؟ ترکیب او و فیلیپ لام یکی از بهترین اتفاقاتِ فنی چند سال اخیر دنیای فوتبال بود.

فول بکِ شماره 6

هوش ذاتی فوتبالی فیلیپ لام، مهم ترین فاکتوری بود که می توانست او را در نقش های مختلف یاری کند. لام احتمالا بهترین فول بک عصر مدرن دنیای فوتبال است که توانسته هم در سمت راست و هم در سمت چپ کلاس A+ را از خود ارائه کند. جیسون هامفریز، فوتبال نویس تخصصی حوزه آلمان وبسایت گاردین، در یادداشتی برای گاردین از رمز و رازهای موفقیت لام به عنوان یک فول بک پرده برداشته:" لام استادِ کنترل توپ در حال حرکت و ادامه حرکتِ رو به جلو خود با همان سرعت و دقت است." این مسئله برای یک مدافع کناری بسیار حائز اهمیت است. اینکه بتواند در کنارِ خط با ریتم و سرعتی مناسب توپ را به جلو حمل کند. دقیقا مانند آن چیزی که مارسلو این روزها در فاز تهاجمی به عنوان یک فول بک در سمت چپ از خود ارائه می کند. با این حال آن چیزی که لام را متفاوت با تمامی فول بک های فوتبال مدرن می کند، تعادل خیره کننده او در دفاع و حمله و در عین حال کم اشتباه بودنِ اوست. برای اینکه بتوانید آخرین تصویر از اشتباهات تعیین کننده لام را در زمین فوتبال پیدا کنید، نیاز به جست و جوی فراوانی در گوگل خواهید داشت.

فینال سوپر کاپ اروپا در آگوست 2013 مقابل چلسی، احتمالا یکی از مهم ترین روزهای حرفه ای فیلیپ لام محسوب می شود. روزی که پپ گواردیولا به توصیه دومنک تورنت، دستیار خود، لام را به پست 6 در آن دیدار انتقال داد تا اهالی فوتبال با وضوح بیشتری نبوغ و خلاقیت این فوتبالیست را تماشا کنند. توانایی باور نکردنی لام در تبدیل شدن به مرکز ثقل تیم از عقب زمین به عنوان یک هافبک میانی، چشمان بسیاری از تاکتیک نویسان را به خود خیره کرد. پاس های کنترلی استثنایی لام در مرکز زمین هوش را از سر گواردیولا نیز برده بود. وقتی در دیدار مقابل هرتابرلین لام به عنوان یک بازیکن شماره 6 رکورد خیره کننده 100% پاس صحیح را از خود ثبت کرد(134/134) ، گواردیولا این چنین از او استقبال کرد:" غیرممکن است که کسی تواند در پست شماره 6 بهتر از لام بازی کند."

درباره فیلیپ لام ما با پدیده عجیبی رو به رو هستیم، پدیده ای که حداقل در 3 پست متفاوت بازی می کند و تمامی افرادی که با او کار کرده اند معتقد هستند هیچ بازیکنی از او در هر 3 پست نمی تواند بهتر باشد. «نبوغ» بهترین واژه ای است که می توان برای وصف لام به کار برد اما وقتی می بینیم که گواردیولا از او به عنوان باهوش ترین بازیکنش نام می برد، باور می کنیم که فیلیپ لام به عنوان یک فوتبالیست، از نبوغ هم عبور کرده است.

منبع